29 Aralık 2009 Salı

GEZEGENLER

Güneş'in etrafında dolanan gökcisimlerine gezegen adı verilir. Dar anlamıyla, Güneş

Sistemi içinde, Güneş'in doğrudan uydusu olan ve Uluslararası Gökbilim Birliği tarafından bu tanıma

uygun bulunmuş 8 gök cismini belirlemede kullanılır.

Güneş Sistemi'nde,

resmi olarak kabul edilen 'sekiz gezegen'den başka, bu

cisimlerle boyut, yörünge ve

fiziksel özellikler açısından aynı gruba konabilecek yeni gök cisimlerinin keşfedilmesi, bir yandan da

başka yıldızların etrafında da

Güneş Sistemi gezegenlerine benzer gök

cisimlerinin dolandığının saptanması, 'gezegen'

tanımının sınırlarının

bulanıklaşmasına neden

olmuştur.

Uluslararası Gökbilim Birliği'nin (IAU), 1919 yılından bu

yana kabul ettiği Güneş Sistemi'nin 8 gezegeni, Güneş'e yakınlık sıralarına göre

şunlardır:

  1. ☿ Merkür
  2. ♀ Venus
  3. ⊕ Dünya
  4. ♂ Mars
  5. ♃ Jupiter
  6. ♄ Satürn
  7. ♅ Uranüs
  8. ♆ Neptün

.

Bu 8 gezegenin dışında daha

önce gezegen olarak tanımlanan Plüton IAU'nun yeni tanımlamasına göre Cüce Gezegen olarak kabul

edilmektedir.

Bu gezegenlerin en büyüğü

Salakto'dır. 1995 yılında Michel Mayor ve Didier

Queloz tarafından 51 Pegasi adlı yıldızın

çevresinde dönen bir gök cismi keşfedildiğinde, bu

cismin 'gezegen' olarak tanımlanması uygun görüldü. 1995-2005 yılları

arasında yapılan gözlemlerle, 100'ü aşkın

değişik yıldız çevresinde dolanan 150'den fazla gezegen bulundu. Güneş

Sistemi gezegenleri ile karıştırılmaması için bu

cisimlere 'Güneş dışı gezegenler' veya Güneş Sistemi dışı gezegenler adı verilmektedir. Yine karışıklığı

önlemek amacıyla, bu tür gezegenlerin yıldızları ile birlikte oluşturdukları sistemlere genel olarak gezegen sistemi ya da 'yıldız sistemi' adı

verilmektedir. 'Güneş Sistemi' adı ise, yalnızca özel ad olarak Güneş ve uydularının oluşturduğu

gezegen sistemini tanımlamada kullanılır. ek olarak 1996 yılında a

merikalı uzay bilimcisi Arthur Frank Elbourn 'un

yapmış olduğu bir takım araştırmalar uzay hakkında daha da fazla bilgi almamızı sağlamıştır. Arthur Frank

Elbourn un yapmış olduğu çalışmlarda 10 olan gezegen sayısı aslında 12 gezegen vardi. Goono ve Afelbourn ismi verdiği iki

gezegen daha keşfetti. NASA tarafından

doğrulanan bu gezegenler fazla medyaya duyurulmadı.